I. Ý NGHĨA THÁNG HÀNH ĐỘNG QUỐC GIA VỀ DÂN SỐ VÀ NGÀY DÂN SỐ VIỆT NAM 26/12 NĂM 2024, CHỦ ĐỀ: “NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DÂN SỐ ĐỂ ĐẤT NƯỚC PHỒN VINH, GIA ĐÌNH HẠNH PHÚC”
Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước ta luôn quan tâm đến công tác Dân số và có sự điều chỉnh chính sách để phù hợp với bối cảnh và tình hình thực tế. Với nguyên tắc lấy con người là trung tâm, là mục tiêu của sự phát triển bền vững của đất nước. Nhìn lại chặng đường63 năm, công tác Dân số đã được những kết quả quan trọng: Việt Nam chủ động khống chế được tốc độ gia tăng Dân số, mức sinh thay thế được duy trì trong suốt 18 năm qua. Cơ cấu dân số chuyển dịch tích cực, dân số trong độ tuổi lao động tăng mạnh từ năm 2007, nước ta đang ở trong thời kỳ dân số vàng. Chất lượng dân số được cải thiện về nhiều mặt, tuổi thọ trung bình người dân tăng nhanh, đạt 74,5 tuổi vào năm 2023 và cao hơn so với mức trung bình của khu vực Đông Nam Á.Đây là nhữngtiền đề rất quan trọng cho sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước.
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, công tác Dân số của cả nước đang phải đối mặt với những thách thức như: Việt Nam bắt đầu xuất hiện xu thế mức sinh thấp, năm 2023 tổng tỷ suất sinh là 1,96 con, mức thấp nhất trong lịch sử và dự báo tiếp tục giảm trong những năm tiếp theo; Mất cân bằng giới tính khi sinh được khống chế nhưng vẫn ở mức cao, năm 2023 tỷ số giới tính khi sinh là 112 bé trai/100 bé gái; Tốc độ già hóa dân số nhanh và sẽ sớm bước qua thời kỳ dân số vàng; Tuổi thọ bình quân tăng nhưng số năm trung bình sống khỏe mạnh chỉ đạt 65,4 tuổi vào năm 2021; Tầm vóc, thể lực của người Việt Nam chậm được cải thiện.
Trong các mặt tồn tại, nội dung về nâng cao chất lượng Dân số luôn là vấn đề trọng tâm và ưu tiên hàng đầu trong triển khai thực hiện các giải pháp quản lý nhà nước về công tác Dân số. Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về công tác Dân số trong tình hình mới, khẳng định: “Công tác dân số phải chú trọng toàn diện các mặt quy mô, cơ cấu, phân bố, đặc biệt là chất lượng dân số và đặt trong mối quan hệ hữu cơ với các yếu tố kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh và bảo đảm phát triển nhanh, bền vững”.
Chính vì thế, Cục Dân số, Bộ Y tế quyết định chủ đề của Tháng hành động quốc gia về Dân số và Ngày Dân số Việt Nam năm 2024 là: “Nâng cao chất lượng dân số để đất nước phồn vinh, gia đình hạnh phúc”. Cùng với cả nước, ngành Dân số Thành phố Hồ Chí Minh đã bắt tay triển khai thực hiện các hoạt động nâng cao chất lượng Dân số từ rất sớm, cụ thể trên 2 hoạt động:
- Chương trình tầm soát, chẩn đoán, điều trị bệnh, tật trước sinh và sơ sinh được bắt đầu từ năm 2011, cho đến nay, tỷ lệ bà mẹ mang thai được Sàng lọc trước sinh và Tỷ lệ trẻ sơ sinh được Sàng lọc hàng năm luôn đạt trên 80%. Các hoạt động của chương trình đã tác động vào quá trình phát hiện, can thiệp và điều trị sớm các bệnh, tật, các rối loạn chuyển hóa, di truyền ngay trong giai đoạn bào thai và sơ sinh; giúp trẻ sinh ra bình thường hoặc tránh được những hậu quả nặng nề về thể chất và trí tuệ, giảm số người tàn tật, thiểu năng trí tuệ trong cộng đồng, góp phần nâng cao chất lượng Dân số thành phố.
- Nội dung thực hiện tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn, là một vấn đề mới trong quan niệm của người dân, nhưng bước đầu đã nhận được sự đồng tình hưởng ứng thực hiện. Năm 2024, có 1.469 cặp thanh niên nam, nữ chuẩn bị kết hôn tự nguyện tham gia thực hiện Khám Sức khỏe trước khi kết hôn, tăng 19,3% so với năm 2023, vượt chỉ tiêu giao.
Vì những nội dung vừa nêu, thông điệp thông điệp chủ đề ngày Dân số Việt Nam năm 2024, như là một lời kêu gọi các cấp lãnh đạo Đảng, chính quyền, Ban Ngành, Đoàn thể, các tổ chức chính trị - xã hội và các tầng lớp nhân dân trong việc tiếp tục tăng cường thực hiện các giải pháp nhằm góp phần vào việc nâng cao chất lượng Dân số, đảm bảo hạnh phúc cho mỗi gia đình và sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước.
Để hưởng ứng kỷ niệm ngày Dân số Việt Nam năm 2024, Ủy ban nhân dân phường Phước Long B đã phối hợp với các ban ngành, đoàn thể thực hiện các hoạt động như:
- Thực hiện treo 02 băng rôn với slogan "Quan tâm, chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi là truyền thống tốt đẹp của dân tộc." và "Thực hiện tầm soát, chẩn đoán và điều trị bệnh, tật trước sinh và sơ sinh góp phần nâng cao chất lượng dân số." trước cổng ủy ban nhân dân và Trạm Y tế phường.
- Tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa, lợi ích và tầm quan trọng của việc thực hiện tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh. Qua đó giúp phát hiện và điều trị sớm một số bệnh tật có ảnh hưởng đến vấn đề tình dục, mang thai, sinh đẻ về sau. Phòng tránh một số dị tật bẩm sinh cho con cái trong trường hợp người bố hoặc người mẹ mắc các bệnh nguy hiểm có thể di truyền như tan máu bẩm sinh, rối loạn đông máu, … qua đó nâng cao nhận thức và vận động người dân tự nguyện tham gia.
- Tuyên truyền, vận động mọi thanh niên trước khi kết hôn tham gia tư vấn và khám sức khỏe trước hôn nhân, trước hết là các đối tượng có nguy cơ cao. Việc tham gia tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn không chỉ đơn thuần là thể hiện sự quan tâm đến sức khỏe của bản thân mà còn là thực hiện trách nhiệm đối với tương lai hạnh phúc gia đình của chính mình và toàn xã hội.
- Cung cấp các kiến thức về sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục để nam/nữ trong độ tuổi sinh đẻ hiểu biết và phòng tránh thai an toàn; tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục; chăm sóc thai kỳ tốt để sinh con khỏe mạnh; đẩy mạnh tuyên truyền để đảm bảo vị thành niên, thanh niên, công nhân các khu công nghiệp, khu chế xuất tiếp cận tốt hơn các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản - kế hoạch hóa gia đình góp phần giảm thiểu tình trạng mang thai ngoài ý muốn, giảm phá thai, dự phòng vô sinh và nâng cao chất lượng dân số.
Truyền thông về già hóa dân số và đẩy mạnh chăm sóc sức khỏe người cao tuổi: thực hiện tốt công tác truyền thông, giáo dục để nâng cao nhận thức về già hóa dân số. Tuyên truyền về các vấn đề như người cao tuổi cần được quản lý sức khỏe, được khám, chữa bệnh, được chăm sóc tại gia đình, cộng đồng, cơ sở tập trung. Tổ chức Hội thảo chuyên đề nhằm xây dựng và triển khai các chính sách thích ứng với quá trình già hóa dân số, cung cấp dịch vụ dưỡng lão phù hợp tình hình thực tế tại thành phố.
